Co to są dopalacze?

Picture of Temptavit

Temptavit

Skala problemu: dopalacze w Polsce i Europie

Według danych Głównego Inspektoratu Sanitarnego oraz Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA), liczba przypadków zatruć dopalaczami sukcesywnie rośnie. W Polsce najwięcej interwencji medycznych związanych z dopalaczami odnotowuje się wśród osób w wieku 15–24 lat. Substancje te są często reklamowane jako „legalne” zamienniki narkotyków, co dodatkowo ułatwia ich rozpowszechnianie.

Czym są dopalacze?

Dopalacze, określane też jako „nowe narkotyki”, to naturalne lub syntetyczne substancje psychoaktywne zażywane w celach rekreacyjnych. Dopalacze jako mieszanki chemiczne działają na ośrodkowy układ nerwowy — mózg. Zwykle dopalacze wywołują efekty podobne do klasycznych narkotyków – euforię, pobudzenie, a nawet halucynacje lub stany lękowe. Do najczęściej spotykanych substancji psychoaktywnych tego typu należą mefedron, metkatynon, syntetyczne kannabinoidy (K2, Spice), MDPV, fentanyl oraz tramadol. Warto zaznaczyć, że dopalaczami mogą być także mieszanki różnych substancji.

Lista dopalaczy jest bardzo długa i ze względu na ciągłe eksperymenty handlarzy oraz osób uzależnionych wciąż powstają nowe środki. Szerszą listę substancji psychoaktywnych zakazanych w Polsce można znaleźć w wykazie środków odurzających oraz nowych substancji psychoaktywnych przygotowanym przez Ministra Zdrowia w 2018 roku.

Ze względu na brak regulacji składu, ryzyko związane z zażyciem dopalaczy jest wysokie – nawet niewielka zmiana proporcji składników może prowadzić do przedawkowania lub poważnych uszkodzeń neurologicznych.

Objawy zażycia dopalaczy

Jeżeli zastanawiasz się, czy ktoś jest pod wpływem dopalaczy, możesz spróbować zwrócić uwagę na typowe objawy fizyczne związane z używaniem substancji psychoaktywnych tego rodzaju. Mogą to być rozszerzone źrenice, bladość lub zaczerwienienie twarzy, zaburzenia mowy i koordynacji, a także wymioty i nadmierna potliwość. Z kolei symptomy psychiczne i behawioralne to nagłe zmiany nastroju, agresja, niepokój, paranoja, halucynacje wzrokowe i słuchowe, a w szerszym kontekście także ucieczki z domu, a skłonność do kłamstw i izolacji.

Warto jednak pamiętać, że dopalacze działają na organizm ludzki w sposób podobny jak narkotyki, w związku z tym ciężko będzie stwierdzić, czy sprawdzana osoba jest pod wpływem narkotyków, czy też dopalaczy. Aby mieć pewność co do zażytej substancji, należy przeprowadzić test, który wykryje rodzaj przyjętego narkotyku lub dopalacza.

PAMIĘTAJ: Osoby uzależnione oraz osoby będące pod wpływem narkotyków i/lub dopalaczy mogą być agresywne — nawet jeżeli zwykle nie cechują się agresją. Badanie przeprowadzaj tylko w sytuacji, która nie grozi eskalacją. Jeżeli nie wiesz, co robić, skontaktuj się ze specjalistą, a w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia, nie wahaj się zadzwonić na numer alarmowy.

Przejdź do sklepu

Konsekwencje zdrowotne i społeczne

Zażywanie dopalaczy może prowadzić do ostrego zatrucia (nawet wymagającego hospitalizacji), trwałych uszkodzeń mózgu i narządów wewnętrznych, a także uzależnienia i śmierci — i to już po pierwszym zażyciu. Pomimo że niektóre z tych substancji są reklamowane jako „legalne”, ich posiadanie i zażywanie może skutkować konsekwencjami prawnymi, ponieważ stanowcza większość substancji psychoaktywnych dostępnych na czarnym rynku ma w składzie substancje zakazane lub podlegające ograniczeniom w obrocie na terenie Polski i Unii Europejskiej.

Chociaż konsekwencje społeczne nie są może tak oczywiste na pierwszy rzut oka, jak konsekwencje zdrowotne, jednak również mogą drastycznie pogorszyć warunki życia osoby uzależnionej oraz jej otoczenia. Dopalacze niosą ze sobą ryzyko pogorszenia relacji rodzinnych, trudności w nauce lub pracy, a także stopniową izolację społeczną. Warto również zwrócić uwagę na alarmujący fakt, że nawet co dziesiąty nastolatek miał kontakt z dopalaczami. Problem jest więc znacznie bardziej powszechny, niż może się to wydawać.

Dopalacze a młodzież: jak chronić dzieci i podopiecznych?

Ze względu na swoją stosunkowo łatwą dostępność (dopalacze można kupić nawet za pośrednictwem komunikatorów) i stosunkowo niewielką cenę, dopalacze stanowią szczególne zagrożenie dla młodzieży. Aby chronić dzieci i podopiecznych, warto rozmawiać z nimi otwarcie o zagrożeniach, jakie niesie ze sobą zażywanie środków odurzających. Należy również obserwować zachowanie podopiecznych i utrzymywać kontakt ze szkołą oraz instytucjami wsparcia, takimi jak poradnie psychologiczne czy ośrodki profilaktyki uzależnień.

Warto pamiętać także o dozie zaufania. Choć narkotyki i dopalacze są z roku na rok coraz łatwiej dostępne, nie oznacza to automatycznie, że każde dziecko będzie chciało eksperymentować z nowymi substancjami psychoaktywnymi. W wielu sytuacjach szczera rozmowa oraz budowanie dobrej relacji z podopiecznym może okazać się najlepszą drogą.

Jeżeli Twoje dziecko miało już kontakt z dopalaczami, warto zasięgnąć porady specjalisty. W niektórych przypadkach konieczne może okazać się skorzystanie z terapii lub innych form pomocy, oraz regularne testowanie trzeźwości. Warto również zwracać uwagę na nietypowe przedmioty w otoczeniu dziecka.

Jak wykrywać dopalacze?

Dopalacze najłatwiej można wykryć na dwa sposoby: poprzez testy domowe lub badania laboratoryjne. Testy domowe to szybka i wygodna metoda, umożliwiająca wykrycie takich substancji jak mefedron, K2, fentanyl, tramadol czy MDPV. Choć badania laboratoryjne są bardzo dokładne, to ich dostępność i koszt mogą być przeszkodą w wielu sytuacjach.

Testy oferowane przez Temptavit są certyfikowane i wykrywają m.in.:

  • mefedron,
  • MDPV,
  • fentanyl,
  • tramadol,
  • K2/Spice
  • metkatynon.

Co więcej, dzięki wysokiej skuteczności, nasze testy na dopalacze sprawdzają się zarówno w warunkach domowych, jak i w placówkach opiekuńczych.

Przejdź do sklepu

Jak wykrywać dopalacze?

W przypadku podejrzenia kontaktu z dopalaczami, należy przede wszystkim zachować spokój i unikać pochopnych oskarżeń. Obserwuj objawy fizyczne i psychiczne, a następnie wykonaj test domowy lub skonsultuj się z lekarzem. Warto także skontaktować się z instytucjami wsparcia – na przykład z ośrodkami leczenia uzależnień czy pedagogiem szkolnym. Specjalista powinien podpowiedzieć kolejne kroki oparte na indywidualnej ocenie sytuacji. Kluczowe może okazać się także zadbanie o wsparcie psychologiczne, zarówno dla dziecka, jak i opiekuna. Pomoc osobie uzależnionej lub eksperymentującej z dopalaczami może być długotrwałym i ciężkim procesem, jednak może uratować zdrowie lub życie dziecka.

Czym są dopalacze? Na zakończenie

W tym artykule pokazaliśmy, że dopalacze to realne i rosnące zagrożenie, które może dotknąć każdą rodzinę lub placówkę opiekuńczą. Edukacja z zakresu zagrożeń związanych z dopalaczami, wczesne rozpoznanie objawów oraz skuteczne narzędzia diagnostyczne mogą uchronić przed tragedią.

Jeżeli podejrzewasz, że Twoje dziecko ma kontakt z dopalaczami lub narkotykami, zamów certyfikowany test z naszego sklepu i zadbaj o bezpieczeństwo swoich bliskich.

Jeżeli szukasz testów dla swojej placówki — napisz do nas, żeby omówić potrzeby Twojej instytucji. Możemy przygotować dla Ciebie w hurtowej ilości testy na większość narkotyków, dopalaczy, a także na różnego rodzaju leki.

Masz pytania lub wątpliwości? Skontaktuj się z nami anonimowo przez e-mail. Jesteśmy tu, by pomóc.

Produkty promocyjne

Udostępnij
nasz artykuł

Facebook
X
LinkedIn
WhatsApp

Polecane artykuły