Co to jest morfina i jak działa?

Morfina to lek stosowany od wielu lat, a ze względu na swoje działanie jest powszechnie wykorzystywana także jako narkotyk. Niestety, “rekreacyjne” przyjmowanie tej substancji może nieść ze sobą wiele negatywnych dla zdrowia skutków. Z tego powodu postanowiliśmy poświęcić jej niniejszy artykuł. Jak działa morfina, co to jest i jakie są skutki jej stosowania?

Morfina – co to właściwie jest?

Co to jest morfina? To opioid, substancja otrzymywana z niedojrzałego maku lekarskiego. Warto wiedzieć, że jest najważniejszym składnikiem opium. W medycynie bywa stosowana jako środek przeciwbólowy, jednak posiada także właściwości odurzające. Co ciekawe, jest jednym z najstarszych znanych środków psychoaktywnych wykorzystywanych do leczenia – została wyizolowana z opium ponad 200 lat temu. Pierwotnie polecano ją jako lek nasenny i przeciwbólowy, a przy tym podawano pacjentom poddanym terapii uzależnienia od opium i alkoholu. Przyjmuje się ją dożylnie lub doustnie. 

Morfina – działanie

Jak działa morfina? Podobnie jak inne opioidy silnie uspokaja, odurza, rozluźnia i daje uczucie euforii, błogości. Powoduje także senność i łagodzi ból – stąd jej nazwa nawiązująca do Morfeusza, greckiego boga snu. Działanie morfiny hamuje kaszel i może wywoływać spowolnienie psychoruchowe. Ze względu na swoje właściwości jest przede wszystkim wykorzystywana do leczenia chronicznego bólu związanego z poważnymi dolegliwościami pokroju nowotworów, ale morfinę przepisuje się także osobom po operacjach, urazach czy krótko po zawale.

Morfina – narkotyk

Dobrze wiedzieć, że opioidy były stosowane już około 5 tysięcy lat temu, jednak w nowożytności szczególnie popularne stały się w latach 60. ubiegłego wieku, głównie wśród osób związanych z ruchem hipisowskim. Szczególnie “pożądanymi” skutkami stosowania były długotrwałe odurzenie i odcięcie od nieprzyjemnych emocji.

Istnieje kilka charakterystycznych objawów związanych ze stosowaniem opioidów. Morfina jako narkotyk powoduje zwężenie źrenic, spowalnia funkcje psychoruchowe, znosi ból, otępia, zmniejsza libido. Usuwa uczucie głodu, a do tego wywołuje spadek tętna. Dość często po jej użyciu pojawia się także nieskładność w budowaniu zdań. 

Morfina stosowana w sposób niekontrolowany może być bardzo niebezpieczna dla zdrowia. Warto wiedzieć, że główne przeciwwskazania do zażycia leku to niewydolność oddechowa, alergia, okres karmienia piersią oraz podwyższone ciśnienie wewnątrzczaszkowe. Dobrze również mieć świadomość, że obecnie dostęp do morfiny jest mocno ograniczony, ponieważ jest lekiem ścisłego zarachowania, dlatego została w dużym stopniu wyparta przez swoją mocniejszą pochodną, czyli heroinę. 

Długotrwałe stosowanie morfiny może prowadzić do impotencji, ubytku masy ciała, bezsenności, spadku odporności, zmian zapalnych skóry, uszkodzeń narządów takich jak wątroba i trzustka.

Morfina – uzależnienie 

Trzeba mieć świadomość, że działanie morfiny może być powodem silnego uzależnienia. Podobnie jak w przypadku innych opioidów, uzależnienie psychiczne może się pojawić już po kilku dawkach (silna chęć wzięcia kolejnej dawki), a uzależnienie fizyczne (negatywne reakcje organizmu spowodowane brakiem narkotyku) niedługo później. 

Kiedy osoba uzależniona pomija dawkę narkotyku, dochodzi do pojawienia się zespołu abstynencyjnego. Charakterystyczne dla morfiny objawy związane z odstawieniem to na przykład drżenie mięśni, mdłości, biegunka, kichanie, pocenie się, niepokój, stany lękowe. Zazwyczaj utrzymują się one przez kilku dni, dopiero po 1–2 tygodniach organizm zostaje oczyszczony – jednak uzależnienie psychiczne często i tak motywuje do wzięcia kolejnej dawki opioidu. 

Przedawkowanie morfiny może wywołać wymioty, suchość ustach, obniżenie temperatury ciała i zwolnienie tętna, spłycenie oddechu. W niektórych przypadkach można odnotować śpiączkę czy niewydolność oddechową. 

Morfina przepisywana przez lekarza zazwyczaj jest podawana w niewielkich dawkach i w kontrolowany sposób, co ma przeciwdziałać uzależnieniu pacjenta od tego leku. 

Co zrobić kiedy bliska osoba stosuje morfinę jako narkotyk?

Morfina jest bardzo niebezpieczną substancją, która może nie tylko wyniszczać organizm, ale jednocześnie spowodować sięganie po inne substancje z grupy opioidów takie jak fentanyl, czy oksykodon. Jeśli podejrzewasz, że bliska Ci osoba korzysta z tego narkotyku, przede wszystkim powinieneś z nią porozmawiać i zapewnić jej wsparcie, być może zachęcić do wzięcia udziału w terapii uzależnień. Przede wszystkim warto jednak się upewnić, że podejrzenia są zasadne.

Jeśli obawiasz się, że na przykład Twoje dziecko korzysta ze środków odurzających, dobrym pomysłem jest wykonanie prostego badania potocznie zwanego narkotestem. Posiadamy w ofercie liczne produkty tego rodzaju, przeznaczone do wykrywania konkretnych narkotyków czy dopalaczy, ale też tzw. multitesty, badające obecność różnych substancji w organizmie za jednym razem.